Een zevental tips om zelf de verantwoordelijkheid te nemen voor je (loop)baan
Wist je:
- Dat men verwacht dat de arbeidsmarkt drastisch gaat veranderen?
- Dat die verandering in de toekomst sneller gaat?
- Dat acht jaar in de toekomst is als drie keer acht jaar in het verleden?
- Dat de verhoudingen tussen werkgever en werknemer in de toekomst anders zullen zijn?
Er wordt volop gediscussieerd en gespeculeerd over de toekomstige arbeidsmarkt. Hoe de arbeidsmarkt er bijvoorbeeld in 2020 uit zal zien, is echter moeilijk te voorspellen.
Maar hoe dan ook, men verwacht dat de verantwoordelijkheid voor de eigen loopbaan steeds meer bij het individu komt te liggen.
“De grote verandering zal zijn dat mensen zelf hun broek op moeten houden en zelf moeten zorgen voor hun houdbaarheid. Medewerkers, die in loondienst blijven zullen zich eveneens verantwoordelijk dienen te voelen voor hun eigen knapzak, en wat daarin zit moet vooral vers zijn”. (Evert Hatzmann, Loopbaanvisie augustus 2012)
Betekent dat dan dat men geen rol meer voor de werkgever ziet weggelegd?
Jawel, ook voor de werkgever ziet men duidelijk een rol. Maar meer dan in het verleden, word jij als werknemer zelf verantwoordelijk geacht voor fitheid en inzetbaarheid in werk. Het is aan je werkgever om jou te faciliteren, als jij als medewerker de initiatieven neemt.
Hoe kun je zorgen voor ‘fitheid en inzetbaarheid in werk’?
In dit artikel geef ik je een zevental tips om zelf de verantwoordelijkheid te nemen voor je (loop)baan en interessant te blijven voor werkgevers.
1. Vertrouw niet op de bestendigheid van je huidige baan
Misschien ken jij ze ook; werknemers die in alle vertrouwen op hun werkgever in de baan blijven zitten waar ze zitten.
Maar de eigen werkgever heeft steeds minder loopbaanmogelijkheden in huis. Concerns vallen steeds meer uiteen in kleinere eenheden. Daarmee verdwijnen de interne arbeidsmarkten en de regels om de doorstroom binnen de eigen organisatie in goede banen te leiden.
Uitstroom is dan vaak ook noodzakelijk om de loopbaan voort te zetten. Als een werknemer dan die stap naar buiten gaat zetten, dan kan het zijn dat hij ontdekt dat zijn competenties verouderd zijn en zijn kansen elders vrijwel verkeken.
2. Zorg voor een periodieke APK-keuring voor je (loop)baan
Met regelmaat wordt daarvoor gepleit. Onze auto laten we jaarlijks keuren. Ons gebit laten we (half)jaarlijks controleren door de tandarts. Maar controleren of we met onze loopbaan nog op het goede spoor zitten? Dat doen we meestal pas als daar een directe aanleiding toe is. En dan is vaak het ongeluk al geschied.
Een functioneringsgesprek is geen vervanging voor een loopbaan-APK. Bovendien voer je dat gesprek met je leidinggevende. Het is beter om een periodiek loopbaangesprek te voeren met een onafhankelijke derde. Bij mij als loopbaancoach ben je daarvoor aan het goede adres.
Niet alleen is de blik van een leidinggevende op talenten en mogelijkheden van medewerkers doorgaans beperkt. Ook hebben leidinggevenden mogelijk meer oog voor de belangen van de organisatie en zijn zij minder gericht op ontwikkelingsmogelijkheden en inzetbaarheidsvragen van de medewerker.
3. Realiseer je dat vaste arbeidsrelaties voor onbepaalde tijd belemmerend kunnen zijn voor ontwikkeling
Niet alleen voor jou als werknemer, maar ook voor de organisatie waarvoor je werkt. In een eerder artikel heb ik daarover al geschreven.
Enige zekerheid is voor een werknemer overigens wel belangrijk. Dat komt in mijn artikel ook naar voren.
Zo geeft bijvoorbeeld Hans Hoekstra, hoogleraar personeelspsychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen, aan dat het in de huidige samenleving passend zou zijn om arbeidscontracten aan te gaan met een looptijd variërend van minimaal drie tot maximaal zeven jaar. Daarna zou ontbinding of hercontractering een open kwestie moeten zijn. (Loopbaanvisie, april 2012)
Echte zekerheid vind je mijns inziens overigens niet in een baan, maar in jezelf. Lees mijn artikel daarover er nog eens op na.
4. Zorg dat je je vakkennis en -vaardigheden op peil houdt
Wist je dat je gemiddeld nu nog maar drie jaar vooruit kunt met wat je hebt geleerd, terwijl dat eerder twaalf jaar was?
Dat stelt onderzoeker Andries de Grip. Uiteraard is verouderingssnelheid van kennis sterk branche afhankelijk. Maar voor iedereen geldt, dat het zaak is om te blijven leren.
Misschien denk je bij ‘leren’ gelijk aan het volgen van trainingen, cursussen of een opleiding. Maar dat hoeft niet zo te zijn. Leren kan ook de vorm hebben van ‘learning on the job’. Denk maar eens aan de vroegere ‘meester-gezel’ relatie. De eigentijdse variant daarvan is het meewerken met een collega, die jou de kneepjes van een nieuw (aspect van je) vak kan leren.
5. Investeer in je ontwikkeling als persoon
Alleen vaktechnische kennis en -vaardigheden maken jou onvoldoende aantrekkelijk voor een werkgever.
Zoals het voor jou belangrijk is om te bepalen of een organisatie bij je past, zo kijkt een organisatie naar jou vanuit de vraag of jij als persoon bij de organisatie past.
Jouw persoonlijke identiteit (‘wie jij bent’) wordt naast geschiktheid voor een functie dan ook steeds belangrijker gevonden.
Dat betekent dat naast vaktechnische kwalificaties zogenoemde sociaalnormatieve kwalificaties meegewogen worden op de arbeidsmarkt. Je kunt daarbij denken aan bijvoorbeeld communicatieve vaardigheden en bereidheid tot samenwerken.
6. Ontwikkel en onderhoud je loopbaancompetenties
De baan voor het leven is aan het verdwijnen. Dat betekent dat je in de toekomst vaker van baan zult ‘switchen’. En dus vaker een nieuwe passende baan zult moeten zien te verwerven.
Dat vraagt loopbaaninzichten en -vaardigheden. En die zijn aan verandering onderhevig.
Vroeger kon je voor de baanverwerving volstaan met het zoeken naar vacatures en vervolgens het schrijven van een goede sollicitatiebrief en het opstellen van een mooi cv. Nu kun je dat wel vergeten.
Nu zul je om te beginnen zelf je onderzoek moeten doen naar ‘baanopeningen’. Immers, 70% van de ‘baanopeningen’ wordt überhaupt geen vacature, maar wordt anderszins ingevuld.
Het is aan jou om te ontdekken wat de arbeidsmarkt nodig heeft en waar dus voor jou kansen liggen. Je moet precies weten waar bedrijven behoefte aan hebben, waar ze naar op zoek zijn en wat ze van een medewerker verwachten.
Dat kun je ontdekken door je onderzoek te doen, te netwerken en met meerdere bedrijven te gaan praten.
7. Zorg dat je zichtbaar bent in je eigen organisatie en daarbuiten.
Je zult je in de markt moeten profileren, als werknemer of als zelfstandig professional. Je zult aan ‘personal branding’ moeten doen.
De trend zal steeds meer worden: zichtbaar zijn. Laten zien wat je kunt, waar je voor staat en waar jouw belangstelling ligt.
Maak professioneel gebruik van de Social Media, maar wees ook actief in offline netwerken. Ook als je een vaste baan hebt.
Tot slot
“In de toekomst zal iedereen veel meer dan nu bezig moeten zijn met zijn of haar sociaal en menselijk kapitaal. Hoe vertaal je op een concrete manier jouw talent in de wereld? Hoe blijf je je constant ontwikkelen?” (Aukje Nauta, hoogleraar employability)
Zorg dat je daarop bent voorbereid.
Kun je daar wel wat hulp bij gebruiken? Bel (0575-544588 / 06-547 628 65) of e-mail ([email protected]) me voor het maken van een afspraak.
Hoe blijf jij interessant voor een werkgever? Heb je nog aanvullende tips? Ik lees het graag.