Waarom het lastig kan zijn om te veranderen van baan, terwijl je weet en voelt dat je werk niet meer bij je past
Als je het helemaal niet naar je zin hebt in je werk en je werk je meer energie kost dan het je oplevert, dan ben je mogelijk al moe als ‘s ochtends de wekker gaat. Het liefst draai je je nog een paar keer om in je bed. Of ‘duik je onder’ en meld je je ziek. Maar dat doe je ook niet zomaar, als je niet écht ziek bent.
Logisch redenerend zou je zeggen; ‘maak werk van ander werk’. Why not! Zeker met de krapte op de huidige arbeidsmarkt.
Maar kennelijk is dat makkelijker gezegd dan gedaan. Waarom is het zo lastig om te veranderen van baan, als je werk niet langer bij je past? Want als je het rationeel bekijkt, dan zou werk maken van ander werk toch een oplossing zijn?
Wij mensen zijn in hoge mate onbewuste, irrationele en emotionele wezens
We zien onszelf het liefst als bewuste, logische en rationele wezens. We realiseren ons echter niet dat we het merendeel van onze beslissingen nemen op de automatische piloot. Volgens Daniël Kahneman doen we dat zelfs voor 95%-98% van de tijd. Ons bewuste brein staat volgens hem maar voor 2%-5% aan.
Volgens Kahneman werkt de automatische piloot, systeem 1, 200.000 keer sneller dan systeem 2, het bewuste brein. En kan systeem 1, in tegenstelling tot systeem 2, ook meerdere dingen tegelijk.
Een mooi voorbeeld daarvan hoorde ik in een podcast van Managementboek met als onderwerp ‘De ander activeren via het onbewuste brein’. Willem van Leeuwen, de podcastmaker is in gesprek met Genieke Hertoghs, de auteur van ‘Don’t push me!’ – hoe je mensen wel beweegt.
In de podcast wordt Willem van Leeuwen gevraagd om de maanden van het jaar op te noemen. Dat gaat hem gemakkelijk af en hij doet het feilloos. Terwijl hij de maanden noemt blijft hij middels zijn ogen in contact met zijn gesprekspartner. Vervolgens vraagt Genieke hem om de maanden in alfabetische volgorde te noemen. Daar moet hij echt over nadenken en het gaat hem ook niet goed af. Opmerkelijk is, dat het nadenken kennelijk voor hem niet te combineren is met oogcontact houden met zijn gesprekspartner. Want zijn ogen zijn volgens Genieke Hertoghs naar boven gericht.
Mensen blijken in een gesprek het oogcontact te verbreken als ze niet kunnen varen op de automatische piloot. Maar systeem 2, het bewuste brein, aan moeten spreken. Een leuk experiment om eens met iemand uit te proberen.
Waarom het zo lastig is om een verandering in gang te zetten
Onbewust hebben we weerstand tegen verandering en die weerstand komt voort uit loss aversion. Verliezen, loslaten wat we hebben doet pijn. En die pijn willen we vermijden.
Kennelijk zijn we gevoeliger voor verlies van wat we hebben, dan dat we uit zijn op winst. Die gevoeligheid voor verlies beperkt zich overigens niet tot werk, maar heeft betrekking op allerlei levensterreinen. Denk bijvoorbeeld aan relaties, woon- en sociale omgeving.
Daarnaast speelt ook conformation bias een rol; vooringenomenheid in je brein. Onze hersenen zijn geneigd de informatie te kiezen die het meest overeenkomt met eigen bestaande overtuigingen. Dus nieuwe informatie zo te filteren dat die klopt met eigen overtuigingen.
Je kunt anderen niet overtuigen met argumenten
We hebben behoefte aan veiligheid en zekerheid. Van nature zijn we geneigd om op zoek te gaan naar wat we kennen; een veilige bubbel.
En ook al past je werk niet langer bij je, je weet wel wat je hebt en niet wat je krijgt.
Ook zijn we geneigd om te zoeken naar bevestiging van ons gelijk. Het is dan ook niet gemakkelijk, om iemand met argumenten te overtuigen dat het goed is om zijn werk los te laten en werk te maken van iets nieuws. Je loopt zelfs het risico dat betrokkene alleen maar sterker overtuigd raakt van zijn eigen gelijk, dat die beter kan blijven zitten waar die zit.
Wat wel werkt lees je in mijn volgend artikel.
Zou je graag een stap willen zetten naar ander werk?
Weet je niet hoe dat aan te pakken en eerste stappen te zetten?
Lees mijn boek ‘Wat wil ik nu echt?’.
